İran’ı Yemen’de vurdular

‘Kararlılık Fırtınası’ adlı hava harekâtına 185’ten fazla savaş uçağı katılıyor.

Suudi ordusu 150 bin askeri seferber etti. Mısır, bölgeye 4 askeri gemi yolladı. ABD ise operasyona lojistik ve istihbarat desteği veriyor.

Suudi Arabistan ve İran, Suriye ve Irak’ta çeşitli gruplar üzerinden vekâlet savaşı yürütüyor. Ancak Yemen operasyonu ile ilk kez Sünni ekseninin başı Suudi Arabistan, İran destekli Şii gruplara doğrudan müdahale etmiş oldu.

SİVİLLER ÖLDÜ

Yemen’in başkenti Sana’da halk, Suudi uçaklarının Şii milislerine yönelik yoğun saldırıları nedeniyle önceki günü uykusuz bir gece geçirdi. Başkentte dün tüm okullar kapalıydı, benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu.

Yüzlerce kişi hava saldırılarının yoğunlaştığı kentten kaçtı. Uluslararası havalimanının yanındaki El Vadhahi mahallesi büyük hasar gördü.

Büyük patlama seslerinin duyulduğu hava saldırılarında yedi evin vurulduğu, 65 sivilin yaşamını yitirdiği, 40 yaralının olduğu belirtildi. Husilere ait el-Mesire televizyonu Sana’daki tüm sağlık personelinin acilen hastanelere gelip görev başında olmalarını istedi.

Şİİ Husi militanlarının ülkenin güneyindeki Aden’e ilerlemesi, Cumhurbaşkanı Hadi’nin Körfez İşbirliği Konseyi’ne (KİK) ‘askeri müdahale’ çağrısında bulunmasının ardından geçen ocak ayında tahta çıkmış olan Suudi Arabistan Kralı Selman Bin Abdüllaziz, Yemen’e askeri operasyon emri verdi.

Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi Adil Cubeyr, önceki gece Washington’da düzenlediği basın toplantısında Yemen’deki barış çabalarının sonuçsuz kaldığını, bunun üzerine askeri müdahale başlattıklarını açıkladı.

Cubeyr, Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’nin talebi üzerine başlayan operasyonun Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği Tüzüğüne uygun yapıldığını ileri sürdü.

Sünni Bloğu: TSİ ile dün 01.00’da başlatılan “Kararlılık Fırtınası” adlı operasyonu Kral’ın oğlu Suudi Arabistan Savunma Bakanı Muhammed bin Selman yönetiyor.

‘Sünni Bloğu’ diye anılan ittifaka Suudilerin yanı sıra Katar, Bahreyn (Kraliyet ailesi Sünni), Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Sudan, Fas, Pakistan, Mısır ve Ürdün katılıyor. Operasyona toplamda 185’ten fazla savaş uçağı katılıyor.

Al Arabiya sitesinin haberine göre Suudi Arabistan operasyonda 100 savaş jeti ve 150 bin askeriyle yer alıyor.

Hedef Husiler: Operasyonda savaş uçakları İran destekli Şii Husilerin denetimindeki başkent Sana’daki ana havaalanını ve yakınındaki El Dulaimi askeri hava üssünü, Husilere ait ofisleri ve hava savunma üslerini vurdu.

Sadece başkent Sana ile sınırlı kalmayan operasyonlar, Husilerin önceki gün büyük bir ilerleyiş kaydettiği güney bölgelerinde de yapıldı.

Yemen Cumhurbaşkanı Hadi’ye bağlı güçlerle Husiler arasında çıkan Aden’de çatışmada 13 Husi militanın öldürüldüğü de belirtildi.

Hadi’ye bağlı güçler, Aden’de önceki gün Husilerin ele geçirdiği havaalanını da geri aldı. Husilerin önceki güne kadar ilerlemeye çalıştığı Aden’de Kızıl Deniz’i Aden Denizi’ne bağlayan, yılda yaklaşık 20 bin geminin geçiş yaptığı Bab-ül Mendeb Boğazı var.

Rus basını ise Husilerin S. Arabistan’a ait uçaklardan birini düşürdüğü ve 2 pilotu rehin aldığını iddia etti.

Mısır’daki Abdülfettah el Sisi yönetimi dün Yemen operasyonuna destek vermek amacıyla dört savaş gemisini Aden Körfezi’ne doğru yola çıkardı.

Kara operasyonu gündemde: Yemen’de düzenin sağlanması için kara operasyonu da değerlendiriliyor.

Arap Birliği bakanları hafta sonu Mısır’da biraraya gelerek ortak Arap askeri güç kurup kurmamayı görüşecek.

Yemen Dışişleri Bakanı Riad Yassin, askeri operasyonun sınırlı olacağını ve ülkede ‘meşruiyeti yeniden inşa etmeyi hedeflediğini’ söyledi.

OPERASYON DÜNYAYI İKİYE BÖLDÜ

SÜNNİ ittifakın Yemen’e yönelik müdahalesi dünyaya farklı tepkilere yol açtı.

Sünni eksene yakın ülkeler operasyona arka çıkarken, İran, Suriye, Çin ve Rusya gibi ülkelerden endişe açıklamaları geldi.

AB, müdahalenin zaten kırılgan olan bölgede ciddi sonuçları olabileceği uyarısı yaptı.

ABD ise operasyona lojistik ve istihbarat desteği verdiğini açıkladı. Operasyona yönelik tepkiler şöyle:

İran: Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, “Yemen’deki Suudi hava saldırıları Yemen’de daha fazla kan akmasına neden olacaktır ve Yemen’in egemenliğine yönelik bir ihlaldir” dedi. Dışişleri Sözcüsü Marzieh Afkam ise Yemen’e yönelik müdahaleyi ‘tehlikeli bir adım’ diye niteledi, bunun uluslararası sorumluluk ve ulusal egemenliği yönelik bir ihlal olduğunu belirtti.

AB Dış Politika Temsilcisi Federica Mogherini: “Yemen’deki son gelişmeler zaten kırılgan olan ülkedeki durumu kötüleştirdi ve ciddi bölgesel sonuçları alabilir. Askeri eylemin bir çözüm olmadığından eminim.”

Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi: “Yemen Devlet Başkanı Mansur Hadi’nin Husi darbesini sonlandırmak için talep ettiği operasyona desteğimi sürdürüyorum. Operasyon, Arap Birliği’nin Yemen kararıyla uyumludur.”

Rusya: “Yemen’de tüm tarafları askeri eylemi durdurmaya çağırıyoruz.”

Suriye: “Derin endişe duyuyoruz. Tarafları diyalog ve siyasi çözüme davet ediyoruz.”

Çin: “Tarafların fikir ayrılıklarını siyasi diyalog yoluyla çözüp, ülkeyi en kısa zamanda istikrara kavuşturmaları gerekiyor.”

Irak: “Askeri müdahale Yemen’deki durumu daha çok zorlaştırır ve siyasi çözümü engeller.”

Hizbullah: “Yemen’deki saldırıyı kınıyoruz.”

ABD’DEN LOJİSTİK DESTEK

Operasyonda ABD kuvvetleri yok. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, dün Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerinden mevkidaşlarını arayarak kutladı. ABD, Yemen’deki askeri operasyonlarda, askeri ve istihbarat desteğini koordine etmek için Suudi Arabistan ‘Ortak Plan Hücresi’ oluşturdu. ABD Başkanı Barack Obama, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi önderliğindeki askeri operasyonlara lojistik ve istihbarat desteği tedariki emri verdi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Bernadette Meehan, yaptığı yazılı açıklamada, ABD güçlerinin Yemen’de doğrudan savaşmadıklarını, ABD’nin Husilerin Yemen’in seçilmiş hükümetine karşı askeri eylemini güçlü biçimde kınadığını söyledi.

SUUDİ ARABİSTAN’IN ASKERİ MÜDAHALELERİ

Bölgesel güç Suudi Arabistan geçmişinde birçok kez bölgede askeri operasyonlara katıldı. Husileri ‘terörist grup’ olarak tanıyan Suudi Arabistan, 2009 yılının kasım ayında, Şii milislerin bir Suudi sınır görevlisini öldürmesinin ardından Yemen’e üç ay süren bir operasyon başlattı.

1967 yılında Altı Gün Savaşı’nda Riyad, İsrail’e karşı Ürdün güçlerine destek için savaş uçakları ve zırhlı araçlar yollamıştı. Savaşı İsrail kazandı.

6-26 Ekim 1973’te Yom Kippur savaşında Suudi Arabistan dahil dört Arap devleti İsrail ile savaşmıştı.

1991 yılındaki ilk Körfez Savaşı’na destek veren Riyad, 2011 yılında Bahreyn’de Şii gösterilerini bastırmak ve Sünni monarşiye destek için bu ülkeye bin kişilik güvenlik gücü yollamıştı. Suudiler, IŞİD karşıtı koalisyona da destek veriyor.

HADİ RİYAD’DA

Önceki gün Aden’den kaçtığı belirtilen Cumhurbaşkanı Hadi’nin nerede olduğu konusunda ise çelişkili bilgiler geldi.. Hadi’nin Aden’deki Cumhurbaşkanlığı sarayı önceki gün savaş jetleri tarafından vurulmuş, cumhurbaşkanı Arap Birliği’ne ve Körfez İşbirliği Konseyi’ne “askeri müdahale” çağrısında bulunmuştu. Skynews Hadi’nin Umman’a kaçtığını iddia etti. İsminin açıklanmasını istemeyen bir üst düzey Cumhurbaşkanlığı yetkilisi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı Hadi ülkeyi terk etmedi ve bu yönde yapılan haberler gerçek dışıdır” dedi. Dün akşam saatlerinde ise Hadi’nin nerede olduğu netleşti. Suudi resmi haber ajansı, Hadi’nin Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a geldiğini açıkladı.